Girişimciliği Etkileyen Faktörler
•1.Ülkesel Faktörler
•2.Süreci Etkileyen Faktörler
•3.Sonuç
•4.Değerlendirme Soruları
1.Ülkesel Faktörler
Büyük başarıların arkasında, girişimcilerin yaratıcılığı ve
cesareti ile yetenekleri bulunmalıdır elbette. Ancak girişimcilerin başarılı
olabilmesi için birtakım koşulların da mevcut olması gerekir.
Yani bir ülkede;
·
Uygun makro ekonomik koşullar (fiyat istikrarı, sürekli
büyüme, tam istihdam ve adil gelir dağılımı)
·
Uygun altyapı koşulları (ulaşım, iletişim ve bilgiye
erişim, üretim yeri olanakları, eğitim sistemi vs.)
·
Uygun kurumsal yapı (vergiler, finans kaynakları,
sınai mülkiyet hakları vs.)
·
Uygun destekler (eğitim, danışmanlık vs.)
mevcutsa
girişimcilerin sahip olduğu potansiyelin başarılı işletmelere dönüşebilme şansı
yüksektir.
Girişimcilerin, zorluklarla ve engellerle karşılaştıkları zaman bu
engellerin üzerinden geçebilecekleri köprülere ihtiyaçları vardır. Bir
girişimcinin yeni bir ürünü geliştirerek pazara sunmak istediğini düşünelim.
Burada girişimciye destek olacak köprüler şunlar olabilir:
- AR-GE desteği,
- Patent koruması,
- Başlangıç sermayesi (örn. risk
sermayesi)
- Uygun üretim yeri (örn. teknoparklar)
Nasıl ki iyi
bir futbolcunun yetişebilmesi için iyi bir sahaya ihtiyacı varsa, iyi bir
girişimcinin de başarılı olabilmesi için;
- politik ve ekonomik istikrara,
- etkin çalışan bir yargı sistemine,
- enflasyonsuz bir para birimine,
- iyi çalışan bir ulaşım ve iletişim
sistemine,
- adil ve etkili bir vergi ve teşvik
uygulamasına,
2.Süreci Etkileyen Faktörler
Girişimcilik; Ekonomik
fırsatların belirlenerek değerlendirilmesine dayanan refah sağlama sürecidir. Bu süreç dinamik bir süreç olup, süreci
etkileyen 3 önemli etkenden söz edebiliriz.
2.1.Kurumsal Altyapı
Eğer girişimcilik bir risk
faaliyeti anlamına geliyorsa, bu faaliyeti yerine getirecek olan kişi yani
girişimci bir takım riskleri üstüne almakla beraber işletmenin kuruluş ve
işleyiş aşamasında karşılaşacağı sorunlar içinde mutlaka tedbirler alacaktır.
Eğer bu türlü bir yöntem uygulamazsa girişimci zarar edecektir.
İşte bu yüzden girişimci için
işletmenin kuruluş aşamasından önce işletmeyi bir altyapı düzeyine kavuşturmak
zorundadır.
Girişimci her açıdan ilk önce
kendini düşünmelidir. İşte bu yüzden işletmede alınacak önlemelerden ve tabi ki
altyapıdan söz edilebilir. Kurumsal Altyapıyı Etkileyen Bazı Faktörlerde
vardır. Bunlar;
·
Eğitim
·
Deneyimli iş
gücü
·
Belli bir
birikim
·
Karşılaşabilecek
olağan sorunların nasıl giderileceği.
Evet, girişimci işletmenin işleyiş aşamasında
karşılaşacağı sorunların yanıtını da aramalıdır. Bundan başka ise mutlaka
eğitimli belli bir deneyimden geçmiş işçilere gerek duyulur. Bu aşamada
üretimin nasıl yapılacağı da ve en önemlisi de bunları pazara çıkardıktan sonra
karşılaşılacak sorunlar düşünmelidir. Bu safhada üretimi etkileyen faktörler;
·
Tabiat,
iklim ve yer şekilleri
·
Emek
·
Sermaye
A)Tabiat, iklim ve şekilleri
Tabiat denilince akla gelen ilk
şey üzerinde üretim yapılan arazi, toprak ile ormanlıklar, doğa zenginlikleri,
akarsular, göller yahut güneş gibi birkaç terimdir. Ekonomide ise tabiat
üretimin asıl unsurudur. Sınai ve ticari işletmelerde arazi kuruluşun yer
teşkili bakımından önemlidir. Bütün işletmeler belli bir adres unsuru taşımak
zorunluluğundan belli bir yer teşkil eder. Zaten ürün ticareti yapmayı
amaçlayan her işletme mutlak suretle bir yer işgal ederler.
Tabiatın ekonomiye etkilerinin diğer bir yönünden söz edecek
olursak tabiatta yer seçimi çok ama çok fazla önemlidir. Çünkü işletmenin istihdam,
gelir ve işgücü sağlayabilmesi gerekmektedir. Söz konusu bir havalimanı onbin
(10.000) nüfuslu bir ilçe yakınına yapıldığında buraya seyahat edecek kişi
sayısı az olduğundan bu havalimanından elde edilecek gelir büyük bir miktar
olamaz. Yahut Sahra çölünün ortasına beş yıldızlı bir otel inşa etmeyi düşünen
girişimci mutlak suretle zarar edecektir.
B)Emek
Tabiattan sonra ikinci önemli
husus olan emek ve işgücü aynı anlamdadır. Üretimde kullanılan insan gücüne,
emek adı verilir. Emek, üretimin esas unsurları arasındadır. Emek olmadan diğer
üretim faktörlerinin varlığı hiçbir önem teşkil etmez. Çünkü istihdam
sağlanamayan bir işletme çalışanı olmadığı için iş göremez duruma gelecektir.
Ekonomik anlamda emek, faydalı
bir malı veya hizmeti üretmek amacıyla plânlı bir şekilde yapılan bedensel ve
zihinsel bir faaliyettir. Bu tanıma göre toprağı kazan bir insanın faaliyeti
emek olduğu gibi çizim yapan bir mimarın yaptığı iş de emek olarak öngörülür. Ama
bu sebepten dolayı emek; vasıflı ve vasıfsız olmak üzere ikiye ayrılır.
Vasıflı emek; Yapılabilmesi için emek sarf edecek kişinin nitelikli olmasını
gerektirir. Mimarın çizim yapması buna örnektir.
Vasıfsız emek: Yapılabilmesi için kişide nitelik gerektirmeyecek işgücüdür.
Toprağı kazmak ise diğer bir örnek olacaktır.
Emek; girişimci açısından mutlaka ön sıralarda gelecek
ve işletmenin iktisadi kaynaklarını artıracak bir güce sahiptir. Girişimci
yerine göre vasıflı, yerine göre vasıfsız emeği işletmesinin tabi kaynaklarına
katabilecektir.
C)Sermaye
Emek ve tabiat ile birlikte
üretime ve dolayısıyla iktisadi kaynaklara katılan diğer önemli bir unsur da
sermayedir. Sermaye denince halk arasında ilk akla gelen nakdi yani nakit
(hazır para) olmaktadır. Halbuki işletmenin başlangıç sürecinde hazır değerlerine
katılan tüm değerler sermayedir. Bunlara örnek olarak taşıt, bina, tesis,
makine ve cihaz gibi bir çok örnek verebiliriz. Daha açık bir ifadeyle sermaye;
daha önce hazır değerlere katılmış olan ve üretime tahsis edildiğinde emeğin
verimini artıran her şeydir.
Kurumsal
alt yapı çerçevesinde ele alınması gereken konular şunlardır:
·
Kararlı
makro ekonomik koşulların sağlanmış olması; Makro ekonomi OECD tarafından şöyle tanımlanır:
Ulusal gelir, toplam üretim, yatırım, enflasyon, devülasyon, istihdam,
işsizlik, büyüme kalkınma gibi konuları inceleyen en kapsamlı ekonomi
birimidir.Girişimci işe başlarken göze almak zorunda olduğu riskler olduğunu
belirtmiştik. Ancak girişimci bazı riskleri üstlenirken, ileriyi görebilmeli
ona göre hareket edebilmelidir. Karalı makro ekonominin sağlanmış olması,
girişimcinin üstlendiği yükü mutlaka ki azaltacaktır. Çünkü ulusal gelirin
yüksek olması, ülke yatırımının gelişmiş olması, milli paranın değer
kaybetmeyeceğinin bilinmesi de girişimcinin ileriyi daha rahat görmesini
sağlar. Ülkemizde girişimciliğin gelişememesinin nedenlerinden biride karalı
makro ekonomi koşullarının sağlanmamış olmasıdır.
·
Tam
rekabet ortamı sağlanması; Tam rekabet piyasası dışardan herhangi bir yaptırım gücüne dayalı
müdahalede bulunulmadıkça, ar ve talebe göre fiyatın oluşumunun serbest olarak
işlem gördüğü piyasadır. Tam rekabet ortamının sağlanmış olması da girişimci
için bir avantajdır. Çünkü tam rekabet ortamının sağlandığı piyasada daha çok
alıcı ve satıcı bulunacaktır. Buna göre piyasanın toplam arzı, firmaların tek
tek arzının daha da üstünde olacaktır.
·
Fikri ve sınai mülkiyet haklarının
korunması; Girişimci işletmeyi kurma planına
geçmeden önce fikri sinai mülkiyet hakkının korunmasını da istemelidir.
Ülkemizde girişimcilik anayasamızın tanıdığı üç temel haka güvece altına
alınmıştır. Bunlar; Mülkiyet Hakkı, Meslek Seçme Hakkı,
Sözleşme Yapabilme Hakkıdır.
·
Ulaşım ve iletişim altyapısının yeterli olması; Girişimci işletmesinin ömrü boynuca
yapacağı çalışmalarda ve bulunacağı faaliyetlerde teknolojik imkanlardan da
yaralanır. Bu yüzden teknolojik gelişme, ulaşım ve iletişim altyapısının
yeterli olması da girişimci için bir avantajdır. Çünkü girişimci pazarda elde
edeceği payı, bir yönüyle kitle iletişim araçları sayesinde sağlar. Karma
pazarda, pazarlama fonksiyonlarının bazı unsurları iletişime, ulaşıma ve
teknolojik gelişmeye bağlıdır.
·
İşgücü
piyasalarında esneklik; Tam rekabet ortamının sağlandığı piyasalarda, işgücü esnekliği de
sağlanmış olur. Çünkü tam rekabet ortamının sağlandığı piyasada gelişime bağlı
olarak, daha çok alıcı ve satıcı bulunacaktır.
2.2.Bürokrasi ve Mevzuat
Sorunları şu şekilde özetlene
bilir;
·
Şirket kurma
aşamasındaki güçlükler
·
Yer temini
ile ilgili işlemler
·
İşletme
sürecinde karşılaşılan problemler (Vergi ve diğer yükümlülükler)
·
İstihdam ve
İşgücü ile ilgili sorunlar
2.3.Destek Programları
Girişimcilere ve firmalara sağlanabilecek destekler şunlar
olabilir:
·
Eğitim
·
Danışmanlık
·
Başlangıç
sermayesi
·
Diğer
finansal destekler
·
Kredi
garantisi
·
Teknoloji
destekleri
·
Yer temini
(İnkübatörler vs)
·
Bilgi
kaynaklarına erişim
3.Sonuç
Bir kişiyi
girişimci faaliyete yönelten , toplumdan topluma değişmesinin nedenleri daha
derin bir analize tabi tutulduğunda girişimciliği belirleyen iki temel etmen
karşımıza çıkıyor.
·
Ülke
Altyapısı: Ekonominin
dışa açıklığı, devletin rolü, finans sektörünün etkinliği, teknoloji yoğunluğu,
fiziksel altyapı, yönetim becerileri, esnek işgücü pazarı, yasal kurumlar, ekonomik
büyüme, sosyal, politik ve kültürel ortam.
·
Girişimcilik
Altyapısı : Finans, devlet politikaları,
devlet programları, eğitim, Ar-ge transferi, ticari altyapı, iç
pazarın dışa açık olması, fiziksel altyapı ve kültürel normlar.
4.Değerlendirme
Soruları
1)Aşağıdakilerden
hangisi bir girişimci için bulunduğu ülkede olması gereken uygun makro ekonomik
koşullar arasında yer almaz?
a)
Fiyat
istikrarı
b)
Sürekli
büyüme
c)
Danışmanlık
d)
Tam istihdam
2) Girişimcilerin, zorluklarla ve
engellerle karşılaştıkları zaman bu engellerin üzerinden geçebilecekleri
köprülere ihtiyaçları vardır. Bir girişimcinin yeni bir ürünü geliştirerek
pazara sunmak istediğini düşünelim. Burada girişimciye destek olacak köprüler
aşağıdakilerden hangisi olamaz.
a)
AR-GE
desteği
b)
Hesapsız risk
almak
c)
Patent
koruma
d)
Başlangıç
sermayesi
3) Girişimcilik; Ekonomik
fırsatların belirlenerek değerlendirilmesine dayanan refah sağlama sürecidir. Aşağıdakilerden hangisi, süreci etkileyen önemli etkenden biri
değildir.
a)
Kurumsal
altyapı
b)
Bürokrasi ve
mevzuat
c)
Destek
programları
d)
Kira
giderleri
4)Aşağıdakilerden
hangisi emek sarf edecek kişinin nitelikli olmasını gerektirir?
a)
Vasıflı emek
b)
Vasıfsız
emek
c)
Sermaye
d)
İş gücü
5)Aşağıdakilerden hangisi bürokrasi ve mevzuattan kaynaklanan
sorunlardan birisi değildir?
a) Şirket kurma aşamasındaki
güçlükler
b) Yer temini ile ilgili işlemler
c) Vergi ve diğer yükümlülükler
d) Vasıfsız çalışanlar
Cevap Anahtarı
1.C,
2.B, 3.D,4.A,5.D
KAYNAKLAR
·
E. Aysan Doğaner, Yeni Nesil Girişimci, Sistem Y. 2006
·
Prof. Dr. M. Tamer Müftüoğlu ve Necla Haliloğlu'nun yazdıkları
"Nasıl Girişimci Olunur?" adlı kitapı(http://www.girisimcilik.org/girisimcilik/girisimciligi-etkileyen-faktorler-nelerdir/)
